72. Koğuş - Orhan Kemal

72. koğuş hırsızlık, cinayet gibi suçlardan içeri girmiş aç, sefil insanların, ademoğullarının koğuşudur. Orhan Kemal bize bu koğuşla çaresizliğin ne demek olduğunu, insanların ne kadar düşebilceğini, dostluğun, yardımlaşmanın aslında ne kadar da yıkılmaya hazır kavramlar olduğunu gösterir.

72. Koğuş büyük bir sefalet, çaresizlik içindeyken dışarıda da ikinci dünya savaşının getirdiği benzer bir durum vardır. Kitap bize dışarıyı anlatmaz ama biliyoruz ki dışarının da bu koğuştan pek bir farkı yoktur. Aslında hapishaneye o dönemin Türkiye'si diye bakabiliriz. Orhan Kemal 98 sayfalık bir kitapla bize bir Türkiye gerçeğini en çıplak haliyle sunmuş. Bir yanda kuru ekmeğe muhtaç, ümit etmekten başka bir şeye sahip olmayan insanlar bir yanda da bu insanların sırtından küplerini dolduranlar.

Bu korkunç gerçeğin için de bir de aşk vardır ki bu da bize insanın bir şeye dayanmadan yaşayamayacağını gösterir. Ali Kaptan için aşk içinde bulunduğu karanlıktaki bir mum ışığıdır. Ayakta kalabilmek için bir umuttur. Zaten bu durumu anlatan ne güzel bir söz vardır. "Umut fakirin ekmeği" diye. Yiyecek bir lokma ekmeği, tutunacak bir dalı olmayan insanın karnını da gönlünü de doyuran hayalleridir elbet.

Orhan Kemal için söyleyecek pek bir söz yok. İnsan onun kitaplarını okumuyor adeta kitapta yaşıyor.

Arka Kapak
Türk edebiyatının en önemli kalemlerinden biri olan Orhan Kemal’in başyapıtlarından biri olan 72. Koğuş, insan haysiyetinin düşebileceği en dipsiz kuyunun hikâyesidir Tüm yapıtlarında her şeye rağmen insana olan inancını ve sevgisini korumuş olan Orhan Kemal, bu derin çukura yuvarlanmış olan insanların, en yakınını bile üç kuruşa vurabilecek kadar alçalmış olanların dünyasını bir koğuşun karanlığında anlatırken bile direnişin sesini duyuruyor okurlarına. Alçalışın bile yok edemeyeceği insanlık onurunu dile getiriyor.

Orhan Kemal'in kitapları bîr okurun hayatta rastlayabileceği o çok nadir hazineler arasında yer alır. Çok az yazar okurunun dünyasında onun kadar iz kakır, çok az yazar okurunu onun kadar biçimlendirir. Orhan Kemal umudu ve aydınlığı yeniden kazanmamız için yol gösterir bize. Orhan Kemal'in kitapları bîr okurum hayatta rastlayabileceği o çok nadir hazineler arasında yer alır. Çok az yazar okurunun dünyasında onun kadar iz bırakır.