Ölmeye Yatmak, Dar Zamanlar üçlemesinin ilk kitabı. Sonra sırasıyla Bir Düğün Gecesi ve Hayır gelmekte.
Yazar, Aysel'in ölmeye yattığı 1 saat 27 dakikalık zaman diliminde 1938 – 1968 arası dönemi kahramanın kendiyle olan hesaplaşmalarıyla birlikte anlatmaktadır.
Çağdaşı her çocuk gibi Aysel’in de ülküsü bellidir. Okuyacak, atasının istediği gibi modern bir Türk kızı olacaktır. Bu onun vatana karşı bir görevidir. Taşralı bir ailenin çocuğudur Aysel. Ailesinin eski gelenekleri ile modernleşen Türkiye arasında sıkışmış binlerce çocuktan biridir. Ailesinin gözünde bir hiçtir. Oysa atası bu ülkeyi yüceltmek için kadınlara büyük görev düştüğünü, kadınların da okuyup bu vatana faydalı bireyler olması gerektiğini söylemiştir. Aysel’de atasının istediği gibi okumuş çağdaş bir kadın olmuştur. Peki çağdaşlık nedir? O bir aydındır, iyi bir iş sahibidir, erkeklerle eşit olduğuna inanmaktadır peki Aysel çağdaş mıdır? Bu vatana olan görevini yerine getirebilmiş midir? Sahi nedir onun görevi? Aysel’in kendiyle hesaplaşmasını okurken bir yandan da dönemin siyasi ve sosyal olaylarına tanık oluyoruz:
İkinci dünya savaşının ortasında savaşa girmediği halde Türkiye’nin içinde bulunduğu kriz hali. Neredeyse her şeyin karneyle dağıtıldığı bir ortam. Bu ortamda gittikçe büyüyen sağ sol çatışması. Bu çatışmada gençleri içine çekmeye çalışan gruplar. Büyük bir aşkla Almanya’yı savunurken siyasi dengelerin değişmesiyle Amerika yanlısı olup çıkan aydınlarımız. Ve bunlar gibi yüzlercesi. Sıkmadan, ayrıntılarla boğmadan kabaca bir Türkiye portresi çiziyor Adalet Ataoğlu.
Arka kapak
Ölmeye Yatmak (1973); Adalet Ağaoğlu'nun, geniş tarihsel akışları "dar zamanlar"da keskinleştiren tekniğiyle edebiyatımıza yepyeni bir soluk kattığı ilk romanı. Bir yanda, Aysel'in saat 7.22'den 8.49'a "ölmeye yattığı" otel odasında kadın, öğretim üyesi ve aydın kimlikleri ekseninde kendisiyle hesaplaşması; öte yandaysa, Ankara dekorunda, 1938'den 1968'e, "işbaşındaki" Atatürk sonrası Cumhuriyet kuşaklarının "düşlenen-olan" sarkacındaki bireysel ve toplumsal tarihleri... Adalet Ağaoğlu (1929); '50'li yıllarda başlayan oyun yazarlığından '70 sonrasında hız alan roman, öykü, deneme ve günce yazarlığına, Cumhuriyet dönemi edebiyatımızın en önemli ustalarındandır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder